تغذیه و پیشگیری از بیماری دیابت
دیابت شیرین یکی از بیماریهای است که به مرور زمان خود را نشان می دهد و با افزایش قند خون بر اثر ترشح ناکافی انسولین ، اختلال در عملکرد انسولین یاهردو عامل ایجاد می شود.
بیماری دیابت شامل دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲، دیابت دوران بارداری وسایرانواع دیابت به علل ناشناخته می باشد این بیماری با عوامل اکولوژیک نظیر الگوی تغذیه ، فعالیتی جسمی و چاقی ارتباط نزدیکی دارد. و باتوجه به هزینه های اقتصادی واجتماعی دیابت خصوصا دیابت نوع ۲،انجام اقدامات لازم برای کاهش خطرپیدایش بیماری درافراد درمعرض ابتلا ضروری می باشد.
اصلاح الگوی مصرف مواد غذایی واصلاح شیوه زندگی که مهمترین ابعاد آن چگونگی تغذیه ، غذا خوردن و فعالیت های بدنی می باشند میتواند در پیشگیری بیماری نقش بسزایی داشته باشد.
در حال حاضر تغییردر عادات غذایی سبب شده مواد غذایی ازجمله شیر، میوه وسبزی تازه ،نان های سبوس دار جای خود را به غذاهای غیرخانگی و فست فودها که حاوی کالری بالا،چزبی و شکر هستند بدهند. مصرف قند و شکر به شکل ساده یا داخل نوشیدنی ها بسیار بالاست. مصرف یک لیتر نوشابه ۱۳۰ گرم قند اضافی وارد بدن می کند که سهم قابل توجهی را در انرژی دریافتی بدن ودر نتیجه ابتلا به اضافه وزن و چاقی (منشا بیماریهای مزمن غیر واگیر ازجمله دیابت، سرطان، کبدچرب، بیماریهای قلبی–عروقی و…) می باشد.
از طرفی دیگر نداشتن فعالیت بدنی و تحرکات کافی باعث مشکلات فوق می گردد ورزش و تغذیه سالم نقش موثری در پیشگیری دیابت دارد و به بهبود مقاومت به انسولین، کنترل وزن و احساس سلامتی و شادابی کمک می کند. برنامه ورزشی با توجه به سن، عوارض بیماری دیابت (خونریزی عروق کلیه، خونریزی عروق چشم، زخم پا و….) تعداد و حجم وعده های غذایی و میزان قند خون بیمار قبل و بعد از ورزش تغییر می کند قبل از شروع فعالیت بدنی فرد بیمار باید با پزشک خود مشورت نماید
در نهایت توصیه های تغذیه ای جهت پیشگیری بیماری دیابت بشرح ذیل می باشد :.
- توجه به آیه شریفه: فَلیَنظُرِ الِانسَانُ اِلَی طَعَامِهِ (عبس/۲۴) انسان باید به غذای خویش (وآفرینش آن) بنگرد.
- خودتان را به وزن ایده ال برسانید.
- آداب غذا خوردن ، تعادل وتنوع را رعایت نمایید.
- میوه ها و سبزیجات را به صورت روزانه مصرف کنید.
- غذا های پرچرب و سرخ شده را محدود کنید.
- روزانه میوه و سبزی تازه به مقدار کافی استفاده شود بهتر است سبزی ها بصورت تازه و کمتر سرخ شده میل شود.
- مواد غذایی پروتئینی (شیر ، ماست ، تخم مرغ و حبوبات ) را بیشتر و بطور روزانه مصرف نمایید.
- مصرف غذاهای رستورانی و فست فود ها را محدود کنید .
- مصرف مواد غذایی با ارزش تغذیه ای پایین نظیر (چیپس ، پفک ، نوشیدنی های انرژی زا ، نوشابه و …. ) را محدود کنید.
- در طول هفته کنار نان های سفید از نان های سبوس دار مانند نان سنگک ،بربری ،تافتون،و نان جو استفاده نمایید.
- در طول هفته ۳ -۵ بار و هر بار ۳۰- ۴۵ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
- اگر فامیل درجه بک میتلا به بیماری دیابت دارید اقدام به انجام آرمایشات قند خون نمایید.
- اگر خانمی هستید که سابقه ابتلا به دیابت بارداری دارید اقدام به انجام آرمایشات قند خون نمایید.
به قلم : هادی درزاده کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
