خلیج فارس با مساحت ۲۲۵۰۰۰ کیلومترمربع، عرضهای متفاوت دارد. کمترین عرض آن ۱۸۰ کیلومتر و بیشترین عرض آن ۳۰۰ کیلومتر است. طول خلیج فارس از دهانه اروندرود تا تنگه هرمز ۹۰۰ کیلومتر است. عمق آبهای خلیج فارس بهطور متوسط در شرق بین ۵۰ تا ۸۰ متر و در غرب حدود ۱۰ تا ۳۰ متر است. ژرفترین نقطه خلیج فارس گودالی است به عمق ۹۳ متر که در ۱۵ کیلومتری جنوب جزیره تنب بزرگ واقع شدهاست. خلیج فارس از مراکز مهم صید ماهی و مروارید است و در کف آن تودههای وسیع مرجانی دیده میشود. به علت ادامه طبقات نفتخیز زاگرس به سمت جنوب، در لایههای زیرین خلیج فارس منابع مهم نفت و گاز وجود دارد که بخش بزرگی از آن به بهرهبرداری رسیدهاست. به علت پهنای کم تنگه هرمز، جزر و مد خلیج فارس همیشه اندکی عقبتر از جزر و مد دریاهای آزاد صورت میگیرد.
تنگه هرمز یکی از مهمترین راههای آبی جهان است. این تنگه، ارتباط ۹۰۰ کیلومتر راه آبی جنوب کشور را به آبهای آزاد جهان- از طریق دریای عمان- میسر میسازد. تنگه هرمز نزدیک به ۵۵ کیلومتر عرض دارد و عمیقترین نقطه آن (در شمال جزیره مسندام) ۱۸۲ متر است.
موقعیت جغرافیایی قشم این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمالشرقی به جزیرهٔ هرمز، از شرق به جزیرهٔ لارک، از جنوب به جزیرهٔ هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی محدود میگردد. فاصله جزیرهٔ قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس ۸/۱۰ مایل (۲۰ کیلومتر)، تا بندر هرمز ۷۲/۹ مایل (۱۸ کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) ۸۵/۴ مایل (۹ کیلومتر)، تا جزیره بوموسی ۰۱/۸۸ مایل (۱۶۳ کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ ۵۵/۶۱ مایل (۱۱۴ کیلومتر) است.