به نام خدا
چاقی و اضافه وزن کودکان
شیوع روز افزون اضافه وزن در کودکان ، یکی از مشکلات جدی بهداشتی است . تعیین اینکه آیا یک کودک در حال رشد چاق است یا نه؟؟؟؟ تا حدودی مشکل است حتی ممکن است در اواخر دوران کودکی نیز شاهد اضافه وزن در این گروه سنی باشیم یک نوپای یکساله و کودک قبل از بلوغ ممکن است که بدلایل فیزیولوژیک و نمو، زیاد توزین شود اما این وزن اضافه اغلب پایدار نمی ماند. با وجودی که بیشتر مردم نقش ژنتیک را در چاقی می دانند، ولی این مسئله در کودکان را نمی توان تنها به ژنهای آنها نسبت داد هرچه کودک مدت زمان بیشتری اضافه وزن داشته باشد احتمال اینکه در زمان بلوغ و بعد از آن هم اضافه وزن داشته باشد بیشتر خواهد بود. چاقی کودکان مشکلات روانی ، اجتماعی متعددی از قبیل دوری از دیگران ، برداشت منفی از خود ، افسردگی و دوری از اجتماع به بار می آورد.
کودکان چاق یک یا دو عامل خطر بیماری های قلبی عروقی از جمله افزایش چربی خون ، افزایش فشار خون را خواهند داشت . مشکل بهداشتی خطرناک تری که اضافه وزن به دنبال دارد، افزایش احتمال بروز دیابت نوع ۲ در کودکان و بزرگسالان است که خود باعث ایجاد شدن سایر بیماری های مزمن و زیان های اقتصادی فراوان به فرد و جامعه می شود.
عواملی که موجب افزایش میزان انرژی دریافتی و در نتیجه چاقی در کودکان می شوند : دسترسی آسان به غذا ها (فست فود ها ) و مراکز تهیه غذا ، غذا خوردن زیادی زمانی که فعالیت فرد کم است ، امکان انتخاب های بیشتر غذایی ، اندازه بزرگتر پرس غذا ، عدم فعالیت ، دریافت میان وعده های چون چیپس – آبنبات و سایر خوراکی ها ی که دارای ارزش تغذیه ای پایین .
در این میان بی تحرکی نقش مهمی در پیشبرد چاقی دارد که چه بعلت تماشا کردن تلویزیون و چه بعلت استفاده از کامپیوتر باشد فرصت تحرک فیزیکی کودک را محدود می کند یا از لذت بردن کودک از بازی در فضای بیرون خانه جلوگیری می کند همچنین استفاده از اتومبیل برای مسافت های کوتاه هم باعث کاهش فعالیت شده و خود زمینه ساز چاقی است که این پدیده خصوصا در کودکانی دیده می شود که در حومه شهر زندگی می کنند.
درمان چاقی کودکان باید با در نظر گرفتن نیازهای تغذیه ای انها برای رشد انجام شود بیشترین موفقیت از برنامه های حاصل می شود که در آن کل خانواده شرکت داشته و همراه تغییرات رژیمی ، افزایش اطلاعات تغذیه ای ، فعالیت فیزیکی و تغییرات رفتار فرد باشد. توصیه ها شامل دریافت انرژی متعادل(رژیم حفظ وزن) ، فعالیت بدنی کافی ، افزایش دریافت میوه .سبزیجات . ماهی . غلات کامل(نان سنگک بجای نان ساندویجی) و مصرف کردن محصولات لبنی کم چرب می باشد.
هادی دُرزاده(کارشناس تغذیه و رژیم درمانی)
